Wireless Bijlmer - Plan van aanpak pilot project
opgesteld door de initiatiefgroep wireless bijlmer in januari 2003 - copyright stichting sbip
10.Jan.03 - Het pilootproject wireless-bijlmer heeft tot doel te onderzoeken op welke manier draadloos internet in de Bijlmer effectief kan worden ingezet om de bewoners van de Bijlmer op het internet een voorsprong te geven. We willen in samenwerking met de bewoners een netwerk opbouwen dat later door hun zelf beheerd en gebruikt wordt. Volgens onze visie houdt dit in dat de netwerk infrastructuur het eigendom van de gebruikers wordt. (Hiervoor zal waarschijnlijk een vereniging van gebruikers of een stichting met de doelstelling het netwerk te onderhouden en aan alle bewoners beschikbaar te stellen opgericht moeten worden.) Er zijn twee manieren van gebruik van draadloos internet die wij tijdens dit pilootproject willen onderzoeken en aan de bewoners en socio-culturele instellingen willen aanbieden:
1. Community accesspoints die bewoners in een flat toegang geven tot internet en het lokale netwerk. Dit houd in dat alle bewoners van de verkozen flat de mogelijkheid hebben met een minimale aanpassing van hun reeds voorhanden computerapparatuur gratis toegang tot het internet en de in het kader van dit project te realiseren toepassingen op het lokale netwerk hebben. Voor bewoners die nog niet over de vereiste computerapparatuur beschikken willen wij gratis of tegen een symbolische vergoeding gebruikte computerapparatuur beschikbaar stellen.
Het is onze intentie de tijdens de pilootfase geïnstalleerde infrastructuur ook erna verder te gebruiken. Na de piloot zal er echter gekeken moeten worden hoe dit aanbod duurzaam gefinancierd kan worden. (afhankelijk van het aantal daadwerkelijke gebruikers zal dit waarschijnlijk door middel van een kleine contributie realiseerbaar zijn).
2. Onderling verbonden accesspoints die een lokaal netwerk vormen, dat gebruikt kan worden door culturele en sociale instellingen en om evenementen in het dekkingsgebied van internettoegang te voorzien. Ook bewoners kunnen op dit netwerk de rol van informatie-aanbieder aannemen. De primaire doelstelling van dit netwerk is het aanbieden van informatie te faciliteren, zodat kleinschalige producties mogelijk worden.
In deze pilot willen we deze beide facetten aan bod laten komen. Bovendien willen wij deze twee facetten integreren.
1. Community access
Het idee van dit project is om ervoor te zorgen dat iedereen die in een bepaalde flat woont toegang krijgt tot het internet via een aantal accesspoints, die op handige plaatsen rondom het gebouw worden geplaatst. Bewoners worden aangemoedigd deze accesspoints voor hun normale internetgebruik te gebruiken, ter vervanging van andere internetverbindingen. In de pilot zullen de bewoners van deze flat vooraf en achteraf geënquêteerd worden om te onderzoeken of er daadwerkelijk gebruik van gemaakt wordt en of de techniek naar behoren functioneert.
Door het opzetten van een community based access infrastructuur die voor een belangrijk gedeelte door de gebruikers beheert en onderhouden zal worden hopen wij een bijdrage te leveren aan het bevorderen van sociale cohesie.
1.1 Uitvoering
1. Voorbereiding: Voor het realiseren van deze pilot is het nodig in een vroeg stadium te overleggen met de bewonersraad in de Bijlmer en Patrimonium (eigenaar van de flats in de Bijlmer). Voor het plaatsen van accesspoints is toestemming van Patrimonium nodig. Bovendien kan dit project ook voor Patrimonium zelf van interesse zijn, omdat het toegevoegde waarde aan hun woningen kan betekenen. Aangezien de eerste deel van het project op de bewoners van de hoogbouwflats gericht is en zijn succes in sterke mate van hun actieve deelname afhankelijk is, willen wij hen in een zo vroeg mogelijk stadium bij het project te betrekken. Hiervoor willen wij kontact met de bewonersraad opnemen. In het bijzonder zullen wij de bewonersraad om advies bij de keuze voor een geschikte locatie voor de eerste community access installatie vragen.
2. Testen: Zodra er in samenwerking met Patrimonium en de Bewonersraad een geschikte locatie is gevonden zullen wij - waar mogelijk in samenwerking met bewoners - met een aantal tests beginnen. Hierbij gaat het erom de meest geschikte locaties voor accesspoints te identificeren (op dit moment gaan we ervan uit deze op de daken van naburige flatgebouwen te vinden zijn). Verder zullen we tijdens deze testfase ook kijken welke hardware oplossingen het meest geschikt zijn om de computers van de potentiële gebruikers met de accesspoints te verbinden.
3. Implementatie: Het plaatsen van de accesspoints kan het beste gebeuren in samenwerking met een lokale organisatie. Na een eerste verkennend gesprek begin december lijkt ons het project 'Global Start' hiervoor een geschikte partner. 'Global Start' heeft kenbaar gemaakt over hoog gemotiveerde cursisten te beschikken en is zelf al met een experiment op het gebied van wireless internet bezig. Dit lijkt ons een goede basis voor een samenwerking waarin wij samen met de 'Global Start' de technische installaties voor het pilotproject realiseren. Parallel aan de installatie-werkzaamheden willen wij de in onze groep bestaande kennis en expertise aan de cursisten van 'Global Start' overdragen en hun zo in staat stellen om samen met de bewoners meer community accesspoints te realiseren. Op basis van de bevindingen uit de testfase zullen wij in samenwerking met 'Global Start' en Patrimonium de benodigde aantal accesspoints op de verkozen plekken installeren en met het internet en het lokale wireless netwerk verbinden. De internet toegang kan tijdens de pilot het beste via een power ADSL (zie bijvoorbeeld: www.xs4all.nl/adsl) abonnement gerealiseerd worden.
4. Launch: Al tijdens de twee voorafgaande fases zullen wij de bewoners van de gekozen gebouwen over de bedoeling en de mogelijkheden informeren. Als het netwerk geactiveerd wordt zullen wij in samenwerking met bewoners en maatschappelijke organisaties een voorlichtingsbijeenkomst organiseren om de mogelijkheden van de community access te presenteren. Aan de activering van het netwerk wordt een feestelijke launch gekoppeld. Op dit moment denken wij eraan het uitgeven van de client-adapters en de installatie van de adapters bij de gebruikers. Ook willen we een publieke open air presentatie van het project op de locatie verzorgen. Hiervoor willen we onder andere onze mobiele internetterminal met vier werkplaatsen inzetten (zie: squat.net/ascii/bakscii/ ). Ook denken wij eraan om tijdens de launch event bewoners die over geen pc beschikken computer hardware uit het bestand van 'Global Start' aan te bieden. Ook bij de installatie van de hardware bij de gebruikers willen wij nauw met 'Global Start' samen werken. Na afloop van dit launch event zal er een andere oplossing voor de distributie van de client hardware gevonden moeten worden. Op dit moment denken wij eraan de distributie via de digitale trapvelden, openbare bibliotheken of via 'Global Start' te regelen. De digitale trapvelden zijn ook mogelijke partners voor de technische hulpverlening aan de gebruikers.
5. Troubleshooting: In de periode direct na de in gebruik name zullen wij een of meerdere troubleshooting bijeenkomsten organiseren. Tijdens deze bijeenkomsten zullen wij proberen eventuele individuele of structurele problemen op te lossen. Verder kunnen deze meetings gebruikt worden om een eerste evaluatieronde uit te voeren. Verder willen wij tijdens deze fase bewoners/gebruiker identificeren die binnen de lokale gebruikersgroep in samenwerking met mensen van Global Start hulp bij technische problemen kunnen bieden.
6. Evaluatie: Na een nog te bepalen periode van activiteit zal het functioneren van de pilotinstallatie uitgebreid evalueert moeten worden. Naast participatie van de bewoners en de hun tevredenheid zijn de zelfredzaamheid, het functioneren van onderlinge ondersteuning en de technische betrouwbaarheid van de installatie belangrijke aandachtspunten. Verder is het belangrijk in het kader van het evaluatieonderzoek te bekijken hoe een verdere implementatie van community accesspoint in de Bijlmer op duurzaam gefinancierd kan worden en hoe de infrastructuur over een langere periode beheerd kan worden. ImagineIC heeft via haar relaties met nieuwe-media opleidingen een goede uitgangspositie om de evaluatieonderzoek naar dit project aan te sturen.
Aangezien wireless internet op dit moment nog in de kinderschoenen staat, zal een project als dit zeker veel aandacht trekken. Daarom is het belangrijk dat de resultaten ervan ook naar buiten toe gepresenteerd worden. Dit kan in het kader van het N5M4 festival (zie: www.n5m4.org) dat in juni 2003 in Amsterdam plaatsvindt gebeuren. Dit datum en het kwakoe festival in 2003 markeren het moment waarop we de pilotinstallatie draaiend willen hebben.
2 Lokaal intranet
In dit plan worden een aantal 'tactische' plaatsen voorzien van een accesspoint, dat verbonden is aan andere accesspoints. In eerste instantie stellen wij voor om de studio van Radio RAZO via accesspoints te verbinden met het Bijlmerpark (waar het Kwakoe festival plaatsvindt), zodat het tijdens het Kwakoe-festival mogelijk is live-uitzendingen via dit netwerk door te sturen naar de studio.
2.1 Uitvoering
Voor het kiezen van de juiste locaties van het wireless net, is het belangrijk vooraf te overleggen met de betrokken partijen. In ieder geval zijn dat RAZO, de Bijlmer-bewonersraad, misschien de organisatie van het Kwakoe festival en andere deelnemers in het project. Waar de antennes geplaatst worden is in grote mate afhankelijk van de projecten die we tijdens de pilotfase willen kunnen realiseren en welke woningen we willen verbinden.
Daarnaast moet op alle locaties worden getest of de verbindingen daadwerkelijk te maken zijn (tenzij de zichtlijn zo duidelijk is dat er geen twijfel over de haalbaarheid bestaat). Voor de aanleg van de infrastructuur trachten wij met de zelfde partners samen te werken als bij het aanleg van de community accesspoints.
2.2 Projecten op het lokale netwerk
Om het project goed te kunnen testen moeten we een aanzet geven tot gebruik ervan. RAZO bijvoorbeeld heeft op dit moment niet de apparatuur om effectief van dit netwerk gebruik te maken. Ook voor participatie van buurtbewoners, die verder gaat dan "gewoon internet surfen" is het nodig een voorzet te geven. Hieronder wat voorstellen:
Fileserver voor RAZO: RAZO produceert zowel audio als video, die op dit moment niet online beschikbaar zijn. Het zou mooi zijn om dit op het lokale net beschikbaar te maken. Hiervoor is nodig:
- een fileserver die is aangesloten op het wireless net
- een website waarop deze informatie wordt aangeboden
- kennis bij RAZO om ervoor te zorgen dat de beschikbare informatie ook gepubliceerd wordt.
Community server: Het is belangrijk dat de deelnemers hun ervaringen en plannen met andere deelnemers kunnen uitwisselen. Door ook een email adres aan te bieden, kan je de deelname in lokale projecten bevorderen. Uiteindelijk is het doel dat mensen zichzelf deelnemer voelen in het netwerk, en samen het project gaan dragen. Daarvoor zou men kunnen denken aan:
- email voor alle gebruikers
- een centraal bulletin board voor het uitwisselen van informatie over het project
- advertenties van lokale gebruikers en middenstand op het bulletin board
- bulletin boards per wijk waarop access-point geboden informatie te
vinden is (onderhoud, samenwerking voor installatie, etc)
De kosten van zo'n community server zijn afhankelijk van de uitvoering en worden aanmerkelijk hoger naarmate het dekkingsgebied zich uitbereid. Aan de andere kant kunnen de kosten gedrukt worden door het beheer van bulletin boards en email te delegeren aan mensen in de wijk zelf (wat de integratie van het project ten goede komt). In ieder geval is voor de pilot een computer nodig die als server hiervoor wordt ingericht.
Mobiele units voor RAZO: RAZO heeft op dit moment niet de juiste apparatuur om via een wireless net radio te kunnen maken. Er zijn twee soorten apparatuur die hiervoor in aanmerking zouden komen:
- een kleine radiostudio in een koffer, bestaande uit een laptop, microfoons, een kleine mixer, een antenne en stroomvoorziening.
- een laptopgebaseerde portable unit, die in een tas gedragen kan worden, waarmee al lopend geïnterviewd kan worden. Eenzelfde set-up zou ook voor video uitgedacht kunnen worden.
Lokale participatie in media-produktie: In Liverpool wordt op dit moment een op wireless gebaseerd experiment gedaan, waarbij de nadruk ligt op het zelf deelnemen aan de media. Voorbeelden zijn te zien op: www.superchannel.org/Home/Profile/Channels/COMMON/
Lokatie-gebaseerde verhalen in het Bijlmerpark: Op basis van de door Marc Tuters ontwikkelde technologie van "location based diaries" zouden we in het Bijlmerpark dmv. tenminste drie accesspoints het mogelijk kunnen maken verhalen achter te laten die betrekking hebben op de omgeving. Deze technologie is te vinden op: www.gpster.net
wb initiatiefgroep