In San Francisco is de fietskoerier ontdekt. Tenminste, dat zeggen de bike-messengers aan de westkust van Amerika zelf. Veel waardering voor het werk krijgen ze niet. Een groepje heeft onlangs een eigen vakbond opgericht. Ook in Nederland vind je intussen steeds meer jonge fietskoeriers op de weg. Downtown San Francisco. Rijen auto's bewegen zich langzaam door Market-street, het zakelijke hart van de stad, langs banken, torenflats en kantoorgebouwen. Op de hoek van de straat zit een groep jongeren op een muurtje in de zon. Naast hen staan een stuk of wat racefietsen en mountain-bikes, enkele beachcruisers en nog een paar minder goed thuis te brengen tweewielers. De 19-jarige Rebecca klemt een mobilofoon op haar stuur. Ze is 19 jaar en één van de 350 fietskoeriers in San Francisco. "Deze heb ik een maand geleden zelf gebouwd," zegt ze, met een blik op de rode fiets. "Zonder remmen, zonder versnelling. Dat gaat hard. En hoe harder je gaat, hoe meer opdrachten je afwerkt en hoe meer je verdient." Op topsnelheid vervoert ze de inhoud van tas met vijftig kilometer per uur door de stad. "Het komt vooral op geestelijke kracht aan", beweert ze. Dan begint het apparaat op haar stuur te piepen. Bij de rechtbank ligt een envelop klaar. See ya! roept ze tegen een collega. The Wall Het muurtje bij Market-street, bij insiders bekend als The Wall, is trefpunt voor fietskoeriers die wachten op een nieuwe oproep. Per dag leggen de beroepsfietsers in totaal zo'n zestig tot negentig kilometer af. Transport per fiets is in de grote Amerikaanse steden veel sneller dan per auto, die gegarandeerd in de file komt te staan. Veel pakjes gaan richting rechtbank en belastingdienst, vertelt Spanky (34). "Je vervoert vooral enveloppen, maar het kan ook om het bezorgen van een paar schoenen, een chocoladereep of een bos bloemen gaan." Joel (28) heeft een rekje voorop zijn fiets gemonteerd. Zo kan hij zelfs planten, wijnflessen en dozen kopieerpapier aan. Gesjeesde studenten, parttime kunstenaars en muzikanten, milieuactivisten en schoolverlaaters die twijfelen over opleiding of beroep: het baantje van fietskoerier trekt uiteenlopende mensen aan. Het zijn lang niet altijd jongeren "Ik ben freelance ontwerper, maar kan er nog niet van rondkomen," legt de 48-jarige John uit. "En ik hou van fietsen." Voor Scripps (32) is het vooral het 'familiegevoel' onder collega's dat hem al twaalf jaar op de pedalen houdt. Als een fiets is gestolen of iemand na een blessure de doktersrekening niet kan betalen, wordt er onderling geld ingezameld. Rebel Een andere populaire trekpleister in de stad is bar The Tempest. Koeriers nemen hier hun fiets mee naar binnen: de beste oplossing tegen diefstal. "Dit werk lijkt een ideaal bestaan voor hippe vrijbuiters met een goede conditie, maar de praktijk is anders", benadrukt Joel Metz achter een biertje. Metz is één van de oprichters van de San Francisco Bike Messengers Association (SFBMA), voor zover bekend de eerste en enige vakbond voor fietskoeriers ter wereld. De bond bestaat sinds vorig jaar. De verdiensten van een fietskoerier hangen af van het aantal ritten. Een rit levert ongeveer drie dollar op. Gemiddeld komt een koerier uit op 600 gulden schoon per werk per week. "Onze beloning is vaak de helft van wat je op kantoor verdient", zegt Metz. Op een vast contract, een ziektekosten verzekering, vakantiedagen, ziektegeld of pensioenopbouw hoeft een fietskoerier niet te rekenen. En de fiets? "Die moet je zelf aanschaffen." De bond, die 70 leden telt heeft een pakket eisen opgesteld. Om er een paar te noemen: een bonus bij slecht weer, doorbetaling bij ziektes en blessures en vooral: hogere vergoedingen. Gemakkelijk te realiseren de wensen niet. "Afspraken tussen vakbonden en werkgevers worden alleen per bedrijf gemaakt", legt collega Howard Williams uit. Hij is gekozen tot voorzitter van de SFBMA. "Daar moet eerst de meerderheid van de werknemers in het bedrijf vakbondslid zijn. En dan moet de directie de vakbond als onderhandelingspartner erkennen." Dat laatste is nog nergens gelukt. Met werkonderbrekingen probeert de bond de druk op te voeren. Op Tax-day, 15 april, de dag dat iedereen in San–Francisco zijn belastingformulier moet hebben ingeleverd, gingen de koeriers een uurtje plat.